เมื่อพูดถึงอาหารทางภาคตะวันออก เชื่อว่าหลายคนคงนึกถึงอาหารทะเล (seafood) เป็นหลัก เพราะสถานที่ท่องเที่ยวทางภาคตะวันออกของประเทศไทยที่ขึ้นชื่อส่วนใหญ่จะเป็นพื้นที่ตามชายฝั่งหรือเกาะต่างๆ เช่น หาดพัทยา หาดแม่รำพึง หาดเจ้าหลาว เกาะล้าน เกาะเสม็ด เกาะช้าง ฯลฯ อย่างไรก็ตามอาหารในบริเวณภาคตะวันออกยังมีอาหารที่ขึ้นชื่ออีกประเภทหนึ่งคือ “อาหารพื้นถิ่น” ที่มีการนำสมุนไพร วัตถุดิบของป่า เช่น กระวาน ซึ่งเป็นพืชที่ขึ้นอยู่บนพื้นที่สูงในป่ามาปรุงเป็นอาหารสูตรเฉพาะตัวของคนในพื้นที่
หากใครมีโอกาสได้เข้ามาท่องเที่ยวในตัวเมืองจันทบุรี นอกจากการเที่ยวชมสถานที่สำคัญต่างๆไม่ว่าจะเป็น โบสถ์วัดแม่พระปฏิสนธินิรมล, โบราณสถานเมืองเพนียดและวัดทองทั่ว, ชุมชนริมน้ำจันทบูร และกำลังมองหาร้านอาหารพื้นเมืองอร่อยๆทานแล้วล่ะก็ขอแนะนำ ร้านจันทร์โภชนา เป็นร้านอาหารไทย-ท้องถิ่น ขึ้นชื่อของจังหวัดจันทบุรี ตั้งอยู่ในตัวอำเภอเมืองจันทบุรี โดยสาขา 1 หรือสาขาดั้งเดิมตั้งอยู่ริมถนนเบญจมราชูทิศ เยื้องกับวัดกลาง (วัดเก่าแก่แห่งหนึ่งของเมืองจันทบุรี สร้างขึ้นราวสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย) ส่วนสาขา 2 ตั้งอยู่ริมถนน มหาราช ร้านจันทร์โภชนาเป็นร้านอาหารท้องถิ่นที่นำวัตถุดิบในท้องถิ่นมาปรุงอาหาร นอกเหนือจากเมนูอาหารไทยทั่วไปที่เป็นที่คุ้นเคยกันดีแล้วยังมีมีเมนูอาหารท้องถิ่นที่น่าสนใจเช่น มัสมั่นทุเรียน, ยำมังคุด, ลอมาจู, แกงหมูชะมวง,ถั่วฝักยาวใส่กุ้งแห้งผัดกะปิ, แกงหมูขิงแห้ง, เส้นจันท์ผัดปูและขอแนะนำเมนูชื่อว่า “กระวานผัดฉ่าปลา” ซึ่งเป็นอาหารประเภทผัด มีรสชาติเผ็ดร้อนจากเครื่องเทศ (กระวาน) หรือหากใครอยากทานอาหารประเภทแกงหรือต้มที่มีส่วนผสมของกระวานก็ก็มีเมนูแนะนำ คือ ปลาต้มระกำใส่กระวาน และ กระดูกอ่อนต้มระกำใส่กระวาน โดยกระวานเป็นสมุนไพรฤทธิ์ร้อน มีสรรพคุณทางยาอยู่มาก เช่น ช่วยบำรุงโลหิต ขับเสมหะ และทำให้เจริญอาหาร และในอดีตเป็นหนึ่งในพืชเศรษฐกิจ (ส่วยอากร) สำคัญในพื้นที่ของจังหวัดจันทบุรี ปรากฎหลักฐานในเอกสารนับตั้งแต่ช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ และในเอกสารสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อครั้งพระองค์เสด็จประพาสเมืองจันทบุรี พ.ศ. 2419 ก็ยังได้ทรงระบุถึงความสำคัญของส่วยกระวานเมืองจันทบุรีด้วยเช่นกัน
ดังนั้นหากใครมาลิ้มลอง กระวานผัดฉ่า ก็เหมือนได้เป็นการลิ้มรสชาติของสมุนไพรโบราณ ซึ่งแน่นอนว่าไม่สามารถหาทานกันได้ง่ายนัก นับเป็นอีกหนึ่งประสบการณ์ใหม่ของการทานอาหารท้องถิ่นที่เราสามารถเรียนรู้ประวัติศาสตร์ไปพร้อม ๆ กันจากอาหาร ร้านจันทร์โภชนา เปิดบริการทุกวันตั้งแต่ 9 โมง ถึง 2 ทุ่มครึ่ง ซึ่งจากบริเวณที่ตั้งของร้านไม่ไกลจากแม่น้ำจันทบุรีมากนัก เมื่อทานเสร็จแล้วก็ไปเดินยอยอาหารหาของหวานทานกันต่อที่ชุมชนตลาดเก่าริมน้ำจันทบูรได้สบายๆ
